یادداشت سردبیر
از این شماره محتوای پیرامون در قالبی نوین و در ضمن ستونبندی، به فرهیختگان گرامی عرضه میگردد. هیئت تحریریه پیرامون بر این باور است که تحولات جاری حوزههای علمیه را دستکم میتوان در ذیل پنج عنوان کلی صورتبندی کرد؛ نقطه عزیمت در پارهای از این تحولات مسئله «دین و دینداری» است و این عنوان اولین ستون را به خود اختصاص میدهد و کنشها و واکنشهای حوزه و حوزویان در مواجهه با دین و دینداری را خواهد کاوید. «نهادهای حوزوی» موضوع بحث در ستون بعدی خواهد بود و «جریان شناسی» عنوانی است که ستون سوم را به خود اختصاص میدهد؛ زیرا پارهای از تحولات در نهادهای حوزوی و یا جریانات فعال حوزوی شکل میگیرند. ستون چهارم اما به «تشکلها و مؤسسات حوزوی» میپردازد و ستون پنجم به «بدنه طلاب» اختصاص خواهد یافت و کنشگریهای طلاب و بدنه حوزه را که نماینده جریان، تشکل یا مؤسسه خاصی نیستند به تصویر خواهد کشید. در نهایت ستون «با فرهیختگان» نیز به مصاحبه با چهرههای حوزوی و دانشگاهی خواهد پرداخت و یکی از موضوعات مهم رایج را با آنان در میان خواهد گذاشت.
در این شماره، ستون «دین و دینداری» حاوی یادداشت مفصلی درباره پدیده واکسنهراسی است که مواجهه حوزویان را در این باره تحلیل میکند. یادداشت دیگری «طرح صیانت» را میکاود و زوایای مختلفی را که پیرامون آن قابلطرح است با تأکید بر نقش حوزه و حوزویان در این میان تبیین میکند. تاریخ وفات حضرت معصومه(س) و مناقشات تاریخی و علمی که در این باب وجود دارد، موضوع یادداشتی دیگر در این ستون است که تلاش شده به این بهانه از خطرات ناشی از رشد بیرویه مناسک دینی سخن بگوید. اظهارات مولوی گرگیج در باب نسب اهل بیت عصمت و طهارت(ع) نیز موضوع دیگری است که یادداشتی دیگر به آن پرداخته است.
در ستون «نهادهای حوزوی»، حادثه اظهارنظر آیتاللهالعظمی صافی گلپایگانی و متن توهینآمیزی که در نقد آن منتشر شد، مورد توجه جدی قرار گرفته است. پژواک این دو متن در حوزه علمیه بسیار پربسامد بود و همچنان نیز ادامه دارد. در این ستون یادداشتی به تحلیل مضمون سخنان مرجعیت و سخنان ناقد میپردازد، یادداشتی دیگر حاشیههای شکلگرفته پس از صدور این دو متن را تحلیل میکند و انواع کنشگری در قبال این حادثه را صورتبندی میکند و در نهایت یادداشتی دیگر حادثه فوق را بهانهای قرار میدهد تا از سنت خشونت کلامی در منطق برخی متون حوزوی بگوید و راهکارهایی برای مواجهه با این امر مطرح نماید.
در ستون «جریان شناسی»، ابتدا از وفات علامه حسنزاده آملی سخن به میان آمده و برخی جریانات خاص که عکسالعملیهای ویژهای در قبال این رخداد داشتهاند، معرفی و تحلیل شدهاند. پس از آن در یادداشتی دیگر انواعی از منازعات جدید که در میان طیف هیئات مذهبی با رویکردهای برائتی قوی شکلگرفته است، به تصویر کشیده میشود.
در ستون «تشکلها و مؤسسات حوزوی»، گریزی به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) زده شده و مواجهه برخی تشکلهای حوزوی با این مؤسسه تحلیل شده و در یادداشتی دیگر، رخداد ملاقات معاون رئیسجمهوری در امور زنان با مراجع تقلید و علمای قم -که در نوع خود حادثهای بیسابقه است- تحلیل شده است.
در ستون «بدنه طلاب» نیز در مسئله ساختار مدیریتی حوزه -که عملاً منجر به انزوای اجتماعی بسیاری از عموم حوزویان گردیده است- مورد تحلیل قرارگرفته است.
اما این شماره نیز مانند شماره قبل، رنگ و بوی «عدالت اجتماعی» دارد و این موضوع بهانهای شده است برای مصاحبه با دو تن از فرهیختگان حوزوی در ستون «با فرهیختگان».
پیرامون کما فی السابق دست نیاز بهسوی خوانندگان فرهیخته خود دارد و انتقادها و پیشنهادهای آنها را صمیمانه میپذیرد.
مهدی شجریان