رصد حوزه و روحانیت در فضای مجازی (فصل پاییز)
مقدمه
یکی از مهم‌ترین زمینه‌ها برای اشراف بر تحولات حوزه و روحانیت رصد فضای مجازی است. امروزه به‌جرئت می‌توان گفت حوزه علمیه‌ای در فضای مجازی به‌موازات حوزه علمیه حقیقی شکل گرفته و تأثیر و تأثرات شگفت‌انگیزی بین این دو حوزه وجود دارد.
گزارش پیش رو محصول رصد برخی از مهم‌ترین اکانت‌ها و صفحات طلاب و روحانیون در 4 بستر اینستاگرام، ایتا، تلگرام و وب‌سایت‌های حوزوی است. بخش عمده‌ای از موارد رصد شده مربوط به اشخاص حقیقی و بخش‌هایی از آن نیز مرتبط با مراکز رسمی حوزوی است.
این گزارش در چند بخش رخدادهای مهم و پربسامد و ابر واژه‌ها تدوین شده و منابع تهیه شده در آن بالغ بر 300 کانال تلگرام، وب‌سایت، صفحات اینستاگرام و کانال‌های فعال در ایتا بوده‌اند.
تلگرام
پربسامدترین مطالب منتشره:
- بازتاب آغاز سال تحصیلی جدید در حوزه‌های علمیه شهرهای مختلف کشور
- انتقادها و نارضایتی از بحث اجباری شدن برخی دروس به‌ویژه سطح عالی در حوزه‌های علمیه و حتی فراخوان عمومی برای اعتراض به این مسئله بین طلاب
- مراسم 9 ربیع و انتقادها نسبت به برخی مراسم خاص
- بازتاب گسترده مسئله لباس روحانیت به دنبال سخنرانی اکبر نژاد در این خصوص و برخی محدودیت‌ها و مشکلات طلاب و خانواده‌های آن‌ها به‌واسطه این لباس و موضع‌گیری‌های مختلف و عمدتاً انتقادی به این اظهارات
- انتقاد از ساخت فیلم‌های کمدی توهین‌آمیز به لباس و جایگاه روحانیت در کشور
- بحث معیشت طلاب و انتقاد از بی‌توجهی مسئولین و دولت به این مسئله و خدشه‌دار شدن عزب طلبه با پرداختن طلبه‌ها به مشاغل دیگر ازجمله رانندگی، فروشندگی و …
- استقلال حوزه و انتقاد از برخی تلاش‌ها برای جدایی حوزه و هیئت‌های مذهبی از مسئله سیاست و ابراز نگرانی از ایجاد حوزه سکولار
- انتقاد از حوزه لوکس و به‌اصطلاح لاکچری آیت‌الله لاریجانی و بازتاب انتقادی نسبت به این مسئله در محافل و شبکه‌های اجتماعی
- مخالفت با ساخت سریال شمس تبریزی از طرف برخی مراجع
- برگزاری همایش چندهمسری و انتقادات نسبت به آن
- حمایت حوزویان از حرکت بازیکن پرسپولیس در حمایت از رهبری
وب‌سایت‌های حوزوی
پربسامدترین مطالب منتشره:
- آغاز سال تحصیلی جدید در حوزه‌های علمیه و بازتاب گسترده آن در سایت‌های خبری
- حضور و نقش روحانیون و حوزه‌های علمیه در پیاده‌روی اربعین به‌عنوان پذیرایی، مبلغ و …
- بحث تبلیغ بانوان مبلغ و طلبه و اهمیت این مسئله
- مطالبه‌گری در خصوص موضوع وقف و گسترش آن در حوزه
- تحول و تغییر و بروزرسانی دروس حوزه و روحانیت
- همکاری آموزش‌وپرورش و حوزه‌های علمیه
- روشنفکری در حوزه و آسیب‌های آن
- رسانه‌ها، فضای مجازی و لزوم حضور روحانیت در این عرصه
- معیشت طلاب، بودجه روحانیت و تأکید به احیای موقوفات
- نقش حوزه و روحانیت در بیانیه گام دوم انقلاب
- انتقاد از حذف نام شهدا از معابر شهر تهران
- سریال شمس تبریزی
- انتقاد بزرگان حوزه از مدرک‌گرایی
- زیاد بودن تعطیلات در حوزه و انتقاد برخی از بزرگان
اینستاگرام
پربسامدترین عناوین:
- لباس روحانیت
- تشکیل کمیسیون ویژه تصویب قانون نظارت مرکز مدیریت حوزه بر فیلم‌های مرتبط با روحانیت
- انتشار کتاب عصر حیرت اثر مهدی نصیری
- اجباری شدن کلاس‌های حوزه
- آغاز سال تحصیلی جدید در حوزه‌ها
- حوزه لاکچری و لوکس آیت‌الله لاریجانی
- دفاع از سطح علمی حوزه‌ها
ایتا
پربسامدترین عناوین:
- آغاز سال تحصیلی جدید در حوزه‌های علمیه
- انتقادات و بیانه در خصوص اظهارات معاون اول رئیس‌جمهور در خصوص انتساب لوایحfatf به رهبری
- انتقاد از اظهارات ابراهیم فیاض در خصوص قم
- انتقاد از مواضع رئیس‌جمهور در خصوص عهدنامه‌های پیامبر با مشرکان
- انتقاد از استعفای یک روحانی از لباس در اینستاگرام (کمیل نظافتی)
- بحث اجباری شدن کلاس‌های سطح بالا و مخالفت‌ها با این مسئله
- بازتاب اظهارات اکبر نژاد در خصوص لباس روحانیت و موضع‌گیری‌ها در این خصوص
- تجمل‌گرایی در حوزه‌های علمیه و به‌اصطلاح حوزه‌های لاکچری روحانی
- معیشت طلاب و لزوم توجه بیشتر به این مسئله
- موضع‌گیری‌ها در خصوص ساخت سریال شمس تبریزی
- دانشگاهی شدن حوزه‌های علمیه و مخالفت با آن
- انتقاد از فعالیت‌های فرید مدرسی روزنامه‌نگار
- دختر آبی و موضع‌گیری‌های حوزه و روحانیت در این خصوص
- استقلال حوزه‌ها
- فیلم توهین‌آمیز به روحانیت (دزدی یک روحانی‌نما از فروشگاه)
- آتش گرفتن حوزه‌ها در جریان التهابات آبان کاه
- حضور روحانیون در بین مردم
- موضوع بودجه حوزه
- هجمه‌ها علیه حوزه به بهانه بحث بودجه
- کاهش سن ازدواج و فتوای آیت‌الله مکارم در خصوص حرام بودن ازدواج زیر 13 سال
ابر واژه‌ها و تصاویر
با عنایت به داده‌های فوق می‌توان مهم‌ترین کلیدواژه‌ها و تصاویر در فضای مجازی حوزویان را در طول فصل گذشته به شکل ذیل ترسیم نمود:
